Inter Milan & vụ bê bối lớn nhất kể từ sau Calciopoli

Một tài liệu mật do một cố vấn tài chính tại London soạn thảo đã tiết lộ những cơ chế quản lý tài chính bị cho là bất thường, sự thân cận đáng báo động với các nhóm có ảnh hưởng, và những sự can thiệp mang tính thể chế quy mô lớn. Từ các nhà tài trợ ma, kế toán sáng tạo cho đến những can thiệp bị nghi là từ LĐBĐ Italia (FIGC) nhằm tránh việc bị loại khỏi Serie A. Toàn bộ hệ thống dường như đã được dựng lên để giúp Inter Milan trụ vững trên đỉnh cao, bất chấp một thực tế tài chính mà theo các nguồn tin, đáng ra đã phải đẩy nhà đương kim á quân Champions League đến tình trạng phá sản, bị loại khỏi Serie A hoặc xuống hạng ở các giải đấu thấp hơn.

Báo cáo mật này - được biên soạn bởi một ngân hàng tại London đang cố vấn cho một nhóm nhà đầu tư quan tâm đến việc mua lại Inter Milan - đã phơi bày những hành vi tài chính của CLB trong những năm đầu của triều đại Suning (2016 đến 2019). Tài liệu được trang tin Affaritaliani.it công bố và cũng được phát sóng trong một phóng sự trên kênh truyền hình quốc gia Rai. Nó đặt dấu hỏi lớn về tính hợp pháp và bền vững của một phần doanh thu mà Inter ghi nhận trong giai đoạn đó, đặc biệt là những khoản đến từ các nhà tài trợ châu Á.

Gần 300 triệu euro đến từ Trung Quốc

Ngay sau khi tiếp quản Inter Milan vào năm 2016, tập đoàn Suning của Trung Quốc đã triển khai một mạng lưới "nhà tài trợ khu vực" mang lại gần 300 triệu euro doanh thu trong 3 mùa giải (2016 đến 2019). Con số này chiếm 27% tổng doanh thu của Inter Milan trong giai đoạn ấy, theo nguồn tin. Trong đó, 131,4 triệu euro đến từ hợp đồng nội bộ trong tập đoàn Suning, còn 165,6 triệu euro từ các đối tác bên ngoài - bị đánh giá là "đáng ngờ".

Những khoản doanh thu này - thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và khó truy xuất nguồn gốc - được xem như một công cụ để hỗ trợ giả tạo cho báo cáo tài chính của CLB và nhằm đáp ứng các yêu cầu của UEFA trong khuôn khổ luật Công bằng tài chính (FFP). Cần nhớ rằng Inter Milan từng bị UEFA phạt vào năm 2015 vì vi phạm các quy định kinh tế, dẫn đến một thỏa thuận buộc CLB phải cân bằng tài chính trước năm 2019.

Dưới thời Suning, chi phí vận hành của Inter Milan tăng vọt: tiền lương cầu thủ và ban huấn luyện tăng từ 124 triệu euro (2016) lên 192 triệu euro (2019), và các chi phí vận hành khác cũng nhảy từ 211 triệu lên hơn 310 triệu euro trong cùng giai đoạn.

Trong bối cảnh đó, những nguồn thu truyền thống như bản quyền truyền hình hay bán vé không đủ để bù đắp thâm hụt. Lối thoát duy nhất, nhanh và hiệu quả, chính là các hợp đồng thương mại và tài trợ, đặc biệt là với các công ty Trung Quốc. Các đối tác được liệt kê bao gồm FullShare Holding (du lịch), King Down Investment (dịch vụ du lịch trực tuyến), iMedia (marketing thể thao), cùng một công ty giấu tên đã trả phí tham gia 10 triệu euro và cam kết hợp đồng hàng năm trị giá 25 triệu euro để quảng bá thương hiệu của Inter Milan tại Đông Nam Á.

Theo báo cáo, một số công ty này không hề có liên hệ rõ ràng với bóng đá, và nhiều công ty trong số đó chưa từng công bố báo cáo tài chính công khai. Trước khi Suning đến, doanh thu cơ bản của Inter Milan (không tính lãi từ chuyển nhượng cầu thủ) dao động từ 176 đến 186 triệu euro mỗi mùa. 3 năm sau, con số đó đã tăng 46%, chủ yếu nhờ vào các đối tác châu Á - mang lại 297 triệu euro trong tổng doanh thu 651,5 triệu euro. Một sự tăng trưởng ngoạn mục song đầy nghi vấn về tính minh bạch, bản chất thực sự của các nhà tài trợ, và mức độ độc lập của họ với chủ sở hữu CLB.

Tăng trưởng nhanh chóng nhưng gây tranh cãi

Vượt ra ngoài những khoản thu bất thường từ các nhà tài trợ Trung Quốc, nguồn tin còn nêu bật hàng loạt rối loạn cấu trúc trong hệ thống quản trị của Inter Milan. Nó cảnh báo tình hình tài chính mong manh, những thực hành quản lý đáng ngờ, cùng sự can thiệp cấp thể chế được cho đã giúp CLB sống sót dù lẽ ra đã phải sụp đổ theo luật định.

Báo cáo nhấn mạnh Inter Milan đã rơi vào tình trạng vốn chủ sở hữu âm, theo luật của Italia đáng ra phải làm thủ tục phá sản. Những cáo buộc dựa trên sự sụt giảm đáng kể vốn chủ và mức nợ được đánh giá là không phù hợp với khả năng tiếp tục hoạt động. Việc tạo ra dòng tiền "giả tạo" thông qua các hợp đồng tài trợ ma và phi kinh tế được mô tả như một công cụ lách luật kế toán và quy định của FIGC cũng như UEFA.

Tài liệu cáo buộc đã có áp lực chính trị và thể chế lên COVISOC - cơ quan giám sát tài chính của bóng đá chuyên nghiệp Italia - nhằm ngăn chặn việc loại Inter Milan khỏi Serie A. Một cựu thành viên của COVISOC thậm chí tiết lộ rằng đã có cố ý thiếu kiểm soát, do chịu ảnh hưởng từ bên ngoài.

Theo các thông tin, FIGC đã ban hành các quy định "may đo" có lợi cho Inter Milan, trong khi các CLB khác bị phạt nặng vì những vi phạm tương tự hoặc thậm chí nhẹ hơn. Báo cáo cũng chỉ ra sự thiếu minh bạch về chủ sở hữu thực sự cuối cùng của Nerazzurri, với các chuỗi kiểm soát đi qua các thiên đường thuế như quần đảo Cayman, vốn nằm trong danh sách đen.

Marotta, ultra, mafia và sự im lặng khó hiểu của FIGC

Bộ trưởng Thể thao Italia, Andrea Abodi, đã lên tiếng công khai về vụ việc, kêu gọi cần "minh bạch tuyệt đối như pha lê", đồng thời đề cập đến sự cần thiết phải thay đổi toàn bộ cơ cấu giám sát tài chính hiện tại (COVISOC).

Một phần của báo cáo tập trung vào Giuseppe Marotta, chủ tịch hiện tại của Inter Milan. Tên của ông xuất hiện trong các cuộc đàm phán trực tiếp với các nhóm ultra trong thời điểm khủng hoảng. Những cụm từ như "Marotta nhượng bộ áp lực" hay "giải quyết nhờ Marotta" được dùng để mô tả vai trò trung gian của ông trong việc xoa dịu tình hình nội bộ.

Tài liệu còn gợi lại thời gian Marotta làm việc ở Juventus, khi ông có các cuộc gặp định kỳ với những nhân vật có liên hệ tới tổ chức tội phạm, ở các địa điểm riêng tư - bất chấp chưa từng có cuộc điều tra chính thức nào được mở ra. Dù không có cáo buộc hình sự nào, nhưng việc các mối liên hệ này thường xuyên xảy ra vẫn bị đánh dấu là bất thường.

Báo cáo cũng nhấn mạnh sự mâu thuẫn giữa những vinh danh công khai mà Inter Milan nhận được - như giải Ambrogino d’Oro từ thị trưởng Milan, ông Giuseppe Sala, hay danh hiệu ngôi sao vàng danh dự (Stella d’Oro) - với các cuộc điều tra đang diễn ra về mối quan hệ giữa CLB và các nhóm ultra.

Việc ông Ignazio La Russa, luật sư và chính trị gia quyền lực, xuất hiện cùng nhà báo Fabrizio Biasin vài ngày sau khi vụ ultra nổ ra, cũng được báo cáo đánh giá là một chi tiết có nhiều hàm ý.

Cuối cùng, chủ tịch Steven Zhang được mô tả là gần như vắng bóng hoàn toàn trong các thủ tục quan trọng, vì không thể ra nước ngoài do không có hộ chiếu - càng khiến dư luận đặt câu hỏi về năng lực điều hành thực sự của ban lãnh đạo CLB.

Scandal lớn nhất kể từ Calciopoli?

Những gì được nêu ra trong báo cáo vượt xa phạm vi một sai phạm kế toán đơn lẻ. Nó vẽ nên một hệ thống móc nối tài chính, chính trị và thể chế, cho phép một ông lớn của bóng đá Italia vi phạm luật mà không hề phải chịu trách nhiệm.

Nếu những cáo buộc được xác minh, đây có thể trở thành vụ bê bối lớn nhất trong lịch sử bóng đá Ý kể từ sau Calciopoli năm 2006 và sự sụp đổ tài chính của Parmalat năm 2003.

Quy mô của các cáo buộc, vai trò được cho là của FIGC và COVISOC, bản chất nguồn thu, mạng lưới tài chính ngoài luồng, và sự dung túng từ giới chính trị - tất cả có thể không chỉ làm rung chuyển Inter Milan, mà đe dọa tính toàn vẹn của cả hệ thống bóng đá Italia.