Để thực hiện thương vụ, nhà Glazer đã vay hàng trăm triệu bảng từ các quỹ đầu cơ và để lại cho MU khoản nợ lên đến 604 triệu bảng. Chỉ một năm sau, Quỷ đỏ đã phải chi 53,2 triệu bảng để trả lãi vay cho các chủ nợ và trả các khoản phí cho nhà Glazer.
Tháng 6/2025 đánh dấu tròn 20 năm kể từ khi nhà Glazer - có trụ sở tại Florida (Mỹ) - nắm quyền kiểm soát hoàn toàn CLB hàng đầu nước Anh. Ngay từ đầu, đây đã là một thương vụ gây tranh cãi sâu sắc, bởi những hệ lụy tài chính mà nó mang lại cho MU.
Vào ngày 22/6/2005, nhà Glazer đã chi 790 triệu bảng để mua lại cổ phần của các cổ đông hiện tại và rút cổ phiếu của CLB khỏi sàn chứng khoán London. Song phần lớn số tiền đó là vay mượn, và thương vụ đã khiến MU gánh thêm 604 triệu bảng nợ, trong khi trước đó CLB chỉ nợ khoảng 50 triệu bảng.
Hội đồng quản trị của CLB đã từng cảnh báo vào tháng 4/2005 về rủi ro của khoản nợ khổng lồ này, cho rằng nó là "không thận trọng" và có thể dẫn đến "vòng xoáy đi xuống cả về thành tích thi đấu lẫn tài chính".
Thương vụ thâu tóm đã làm dấy lên làn sóng phản đối từ người hâm mộ - làn sóng vẫn còn âm ỉ cho đến ngày nay. Theo tính toán của BBC Verify - dựa trên việc phân tích các báo cáo tài chính công khai và các thông báo trên thị trường chứng khoán, kể từ lúc nhà Glazer tiếp quản vào tháng 6/2005, MU đã chi ra:
- 815 triệu bảng tiền lãi vay
- 166 triệu bảng cổ tức cho cổ đông
- 10 triệu bảng phí quản lý và hành chính cho các công ty của nhà Glazer
- 197 triệu bảng trả nợ gốc cho các chủ nợ bên ngoài
Tổng cộng, 1,187 tỷ bảng tiền mặt đã rời khỏi CLB trong giai đoạn 2005 đến 2024 - một con số mà hợp lý để cho rằng sẽ không xảy ra nếu không có thương vụ thâu tóm này.
Và đây mới chỉ là con số ước tính bảo thủ, bởi nó không bao gồm các khoản phí khác trả cho ngân hàng, cố vấn tài chính và các chi phí tài chính khác, bao gồm cả chi phí phòng ngừa rủi ro tỷ giá hối đoái. Nó cũng không bao gồm các khoản chi cho thù lao của ban giám đốc.
Kể từ khi một phần cổ phiếu CLB được niêm yết trở lại trên sàn giao dịch chứng khoán New York (NYSE) vào năm 2012, khoảng 125 triệu bảng đã được chi cho thù lao của các giám đốc điều hành.
Vì một nửa trong số các giám đốc này là thành viên nhà Glazer, nên có thể ước tính khoảng 63 triệu bảng trong số ấy đã rơi vào túi họ. BBC Verify đã yêu cầu CLB bình luận về các phát hiện trên, và phía MU trả lời họ "để các báo cáo tài chính tự nói lên tất cả".
Nhà Glazer có mang lại giá trị nào không?
Nhà Glazer có thể chính đáng khi cho rằng họ đã giúp tăng giá trị đáng kể của MU trong hai thập kỷ qua. Trong thời gian họ nắm quyền, doanh thu thương mại hàng năm của MU đã tăng hơn gấp 5 lần - từ 55 triệu bảng năm 2006 lên 303 triệu bảng năm 2024.
Điều này phản ánh trong giá trị thị trường ước tính của CLB. Họ mua lại MU với giá 790 triệu bảng. Vào tháng 5/2025, giá trị thị trường ước tính của Quỷ đỏ đã hơn 3,2 tỷ bảng. Và giá trị định giá được ngầm hiểu từ thương vụ bán cổ phần cho tỷ phú Jim Ratcliffe vào năm 2024 thậm chí lên tới 4,3 tỷ bảng.
Nhà Glazer cũng có thể tự hào rằng dưới quyền sở hữu của họ, MU đã chi hơn 2 tỷ bảng để mua cầu thủ mới kể từ năm 2012 - một con số khá cao so với hầu hết các đối thủ.
Còn về thành tích thi đấu?
MU đã giành được 15 danh hiệu lớn dưới thời nhà Glazer, nhưng chỉ có 5 trong số đó đến sau khi Sir Alex Ferguson nghỉ hưu năm 2013. Ở mùa giải vừa qua, MU kết thúc ở vị trí thứ 15 Premier League - thành tích tệ nhất kể từ mùa giải xuống hạng 1974/75.
Thành tích này được nêu trong báo cáo tài chính quý gần nhất của CLB, công bố hôm 6/6 vừa qua. Giám đốc điều hành Omar Berrada thừa nhận: "Đây là một mùa giải khó khăn ở Premier League, rõ ràng không đạt kỳ vọng, và chúng tôi cần cải thiện rõ rệt ở mùa tới".
Nhà Glazer đã đầu tư bao nhiêu tiền túi?
Nhà Glazer chủ yếu dùng tiền vay mượn để mua CLB năm 2005, song các báo cáo cho thấy họ cũng đã tự bỏ ra 273 triệu bảng tiền mặt ban đầu. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, chủ sở hữu người Mỹ này không đầu tư thêm đồng nào từ tiền túi.
Tất cả các khoản đầu tư vào đội hình thi đấu đều đến từ nguồn tiền nội bộ của CLB hoặc từ các khoản vay được đảm bảo bằng tài sản hoặc cổ phần của chính CLB. Ngược lại, họ đã thu lợi rất lớn từ khoản đầu tư ban đầu.
Từ năm 2012 đến 2022, nhà Glazer đã bán ra 555 triệu bảng cổ phiếu của CLB, bao gồm 150 triệu bảng trong đợt IPO năm 2012 tại New York. Trong số đó, 484 triệu bảng đã chảy thẳng vào túi họ và 71 triệu bảng còn lại được dùng để thanh toán một phần khoản nợ vay ban đầu.
Tình hình nợ nần hiện tại ra sao?
Năm 2005, tổng nợ của MU PLC chỉ là 50 triệu bảng. Thương vụ mua lại theo mô hình "đòn bẩy tài chính" đã khiến tổng nợ tăng vọt lên 604 triệu bảng vào năm 2006 - một phần được đảm bảo bằng tài sản CLB, phần còn lại bằng cổ phần sở hữu.
Trong hai thập kỷ, đã có một số lần tái cấu trúc nợ lớn - đáng kể nhất là vào các năm 2010 và 2015. Tuy nhiên, đến năm 2024, tổng nợ vẫn còn 547 triệu bảng. Nếu tính cả các nghĩa vụ chi cho chuyển nhượng tương lai, con số thực tế có thể gần 1 tỷ bảng.
Chi phí lãi vay trung bình hàng năm kể từ năm 2005 là 42 triệu bảng, và riêng năm tài chính gần nhất (2023/24) là 37,2 triệu bảng.
Tác động của Ratcliffe đến tình hình tài chính của MU?
Năm 2024, nhà Glazer đã bán 732 triệu bảng cổ phiếu cho tỷ phú Ratcliffe, người hiện sở hữu khoảng 30% cổ phần và nắm quyền kiểm soát các hoạt động bóng đá của MU.
Như một phần của thỏa thuận, Ratcliffe còn bơm thêm 236 triệu bảng tiền mặt cá nhân vào CLB để đầu tư cho cơ sở hạ tầng tại sân Old Trafford. Đáng chú ý, khoản đầu tư này không đến từ vay nợ.
Ratcliffe từng nói với BBC vào tháng 3/2025 rằng CLB sẽ cạn tiền vào cuối năm nay nếu không có sự can thiệp, buộc ông phải cắt giảm chi phí một cách triệt để.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
